Hoe zorg je ervoor dat kinderen niet alleen luisteren, maar écht meedoen? Hoe creëer je een veilige en stimulerende leeromgeving waarin ze zich durven ontwikkelen? En hoe sluit je als vakprofessional aan bij de werkwijze van een school?
Voor 16 vakprofessionals begon in september 2024 de zoektocht naar antwoorden. Tijdens het Scholingstraject Pedagogisch Didactisch Handelen leerden ze hoe ze niet alleen kennis overbrengen, maar ook hoe ze leerlingen inspireren en structuur bieden. Op 29 januari 2025 sloten ze het traject feestelijk af en blikten ze terug op hun leerproces en de impact die ze inmiddels in de klas ervaren.
Spelenderwijs leren: werkvormen die werken
Net als bij elke bijeenkomst start ook deze laatste sessie met een interactieve werkvorm: ‘Wie ben ik?’. Deelnemers krijgen een post-it met de naam van een mede-deelnemer op hun voorhoofd en moeten door slimme vragen te stellen achterhalen wie ze zijn. Gelach vult de ruimte en de sfeer is ontspannen, een teken hoe hecht de groep na tien bijeenkomsten is geworden. Werkvormen zijn een vast onderdeel van het traject en een krachtig hulpmiddel voor de deelnemers om toe te passen in hun eigen lessen. Zo merkt deelnemer Anne Luz Pijnenburg, die kookworkshops geeft, dat leerlingen enthousiast worden van spelelementen en beter betrokken blijven bij de les.
Lesgeven op een manier die bij je past
Tijdens het traject ontdekken deelnemers dat er niet één juiste manier van lesgeven is. Sportbegeleider Ashley Tavares leert hoe waardevol het is om collega’s te observeren en verschillende lesstijlen uit te proberen. Sommige groepen hebben baat bij een gestructureerde aanpak, anderen gedijen beter bij een speelse, flexibele lesopzet. Ook Renate Bakker merkt hoe belangrijk het is om haar lessen af te stemmen op de leeftijd en het gedrag van haar leerlingen. Door te experimenteren en te reflecteren, ontwikkelen deelnemers een lesstijl die past bij henzelf én hun doelgroep.
Versterken van pedagogische en didactische vaardigheden
Naast het ontwikkelen van hun eigen lesstijl komt uit de presentaties van de deelnemers duidelijk naar voren dat ze zijn gegroeid qua pedagogische en didactische vaardigheden. Serhat Ögretmen geeft lessen in digitale vaardigheid en staat elke keer voor een nieuwe groep. Het traject heeft hem geleerd hoe duidelijke en consequente regels bijdragen aan een gevoel van veiligheid in de klas. Deelnemer Renate is in haar lessen gelijk aan de slag gegaan met de gesprekstechnieken die ze geleerd heeft, zoals open vragen stellen en actief luisteren. Zo kan ze beter inspelen op de behoeften van haar leerlingen. Ook het belang van reflectie komt aan bod: na elke les staan deelnemers stil bij wat goed ging en wat beter kan. Dit helpt de deelnemers om zichzelf continu te ontwikkelen en met vertrouwen voor de klas te staan.
Van theorie naar praktijk
Nieuwe lesstijlen en vaardigheden ontdekken is één ding, maar hoe pas je ze toe in de praktijk? Het scholingstraject zet daarom sterk in op begeleiding tijdens het lesgeven zelf. Tijdens lesbezoeken kijkt een docent mee met de deelnemer en geeft gerichte feedback. Suzanne Zandstra, docent aan De Haagse Hogeschool, benadrukt hoe waardevol en inspirerend zij deze bezoeken vindt: "Zodra deelnemers zelf voor de klas staan zie je hoe ze het geleerde toepassen. Ze leren niet alleen van de bijeenkomsten, maar juist ook door gerichte feedback te krijgen op hun eigen praktijk."
De persoonlijke begeleiding maakt het traject uniek. "In de praktijk zie je dingen gebeuren die tijdens de bijeenkomsten misschien niet aan het licht komen, zoals vergeten om oogcontact te maken met een leerling. Daar kun je direct op inspelen en tips geven die aansluiten bij de situatie.” De persoonlijke aanpak zorgt ervoor dat deelnemers zich sterker voelen in hun rol voor de klas. Suzanne ziet de motivatie en enthousiasme van dichtbij: "Ze doen mee aan het scholingstraject omdat ze dat zelf willen, omdat ze de motivatie hebben om zichzelf te ontwikkelen."
Meerwaarde voor de scholen en voor de leerlingen
Niet alleen de deelnemers groeien door het scholingstraject, ook de scholen en leerlingen merken de impact. Dankzij hun verbeterde vaardigheden brengen vakprofessionals meer structuur in hun lessen, wat zorgt voor rust en duidelijkheid. Leerlingen voelen zich veiliger en doen actiever mee. Scholen merken dat de lessen beter aansluiten op de belevingswereld van de kinderen. Externe vakprofessionals worden daardoor steeds meer gezien als een structurele en waardevolle schakel binnen het onderwijs. Dat merkt ook Tim, vakprofessional in sport en spel: “Ik sta steviger in mijn schoenen en voel me nu echt onderdeel van het team. Voorheen was ik ‘die externe’, nu word ik betrokken bij overleggen en voel ik me medeverantwoordelijk voor de ontwikkeling van de leerlingen.”
“Een aanrader voor elke vakprofessional”
In hun presentaties delen de deelnemers met trots hoe het scholingstraject heeft geholpen om met meer zelfvertrouwen voor de klas te staan. De combinatie van theorie, praktijk en ervaringen delen met elkaar, zorgen voor inzichten en vaardigheden die je de volgende dag al kan toepassen. De deelnemers vinden het traject dan ook een aanrader voor elke vakprofessional. Docent Juul van der Meer van Hogeschool InHolland vat het mooi samen: "De grootste groei bij de deelnemers zit in hun zelfvertrouwen voor de groep, het besef dat er altijd alternatieven zijn als iets niet meteen werkt en het ontwikkelen van pedagogische vaardigheden. Maar bovenal draait het om de relatie met het kind: inzien dat ieder kind uniek is en een eigen benadering nodig heeft."
Dit traject bewijst dat vakprofessionals meer brengen dan alleen hun expertise. Ze voegen een frisse blik en nieuwe energie toe aan het onderwijs. Door te investeren in de samenwerking tussen scholen en externe vakprofessionals, bouwen we samen aan inspirerend, divers en toekomstbestendig onderwijs.
